Kanye (1)
Toename van Kanye
Tekst 1 van een reeks blogposts die grotendeels gaan over de muziek van Kanye West.
De lockdown heeft al vele vormen en gedaantes aangenomen het afgelopen jaar en maand - want zo lang zijn we ondertussen toch al bezig. Eén van de opvallendste gevolgen van opgesloten lijken te zitten tussen vier muren is toch wel dat ik opnieuw extreem hard geniet van Kanye Wests muziek. Dat hij ondertussen met iedere zonnecirkel controversiëler (en waarschijnlijk ook invloedrijker) wordt, is denk ik algemeen geweten. Toch interesseert de muziekaal aangelegde fanaticus in Kanye mij het meest.
Het hoeft geen geheim te zijn, ik heb altijd al onbewust een zeer goede vibe gehad op Kanyes muziek. ‘(How could you be so) Heartless’ klonk al hartverscheurend, ook toen ik nog nooit een lief had gehad maar wel een dramatische puber was. Dat is nu wel anders, Kanye heeft sindsdien heel wat nieuw werk uit gebracht, en de iets bravere, funky en meer oldschool versie van Kanye tussen pakweg ‘The college dropout’ en ‘808s & Heartbreak’ heeft nieuwe stappen gezet.
Ik krijg bij Kanyes muziek vaak een zowel praktische als theoretische betovering zou je kunnen zeggen. Praktisch vind ik zijn muziek simpelweg heel goed klinken, van zijn meer emotionelere nummers als Saint Pablo tot nummers als Yikes die een meer typerend jasje voor hedendaagse hip hop aanheeft. Het is een nogal ambigu gevoel. Veel van mijn vrienden vinden Kanye wel oké (want wie vindt er nu alles van Kanye slecht? Juist, niemand), maar helemaal niet zo gek speciaal als ik dat vind. Het vreemde is dat ik daar vaak helemaal kan in komen. Kanyes muziek vind ik persoonlijk geweldig klinken, maar tegelijk heeft het nogal vaak een soort van atmosfeer die niet helemaal goed klinkt. Het zijn vaak niet de typische klanken die je hoort bij zijn naar mijn mening beste nummers. Toch word ik emotioneel bij zijn ge-autotunede gezang bij de outro van Runaway (‘So I think it it’s time for us to have a toaaaaaast’). Als iemand mij dan zou zeggen dat dat hem/haar helemaal niets, maar dan ook niets doet, dan kan ik dat perfect plaatsen. Dat is meteen een heerlijk, algemeen aspect aan zijn muziek: het is wel zeer populair ondertussen, maar het was in de eerste plaats oprecht, het stond dicht bij iets specifiek dat hij interessant vond, en was daarmee niet direct bedoeld om iedereen aan te spreken. Het omvatte als het ware een soort risico, waarbij het kon dat heel wat mensen er niets bij voelden. Het is dit risico dat waarschijnlijk voor mij dan weer heel goed uitkomt: als je Kanye goed vindt, vind je hem makkelijk ineens geniaal. Muziek, of ook kunst, die het risico loopt te mislukken, is vaak het mooist. Zijn muziek voelt voor mij in de eerste plaats heel erg ‘echt’ omdat hij het écht zó wilde maken (het klinkt zéér specifiek), en is het vervolgens mede daardoor ook populair geworden. Het is een beetje een omgekeerde economische formule op die manier: het verkoopt uiteindelijk, omdat het oprecht en persoonlijk is, of het is mede populair omdat het dat niet zou kunnen zijn.
Het voelt alsof ik via Kanye’s muziek heel dicht kom bij een blik te werpen op zijn intenties, interesses, muzikale inzichten. Het is iedereens natte droom om bij het beluisteren van zijn/haar idool, kei hard tot de conclusie te komen (en deze uit te roepen): “OH, hij snapt het, hij snapt het echt! Zo moet je muziek maken’. Niets is mooiers dan hetgeen jij zou willen maken, hetgeen je echt intrigeert, te horen van iets of iemand die jij niet bent.
En nooit zal kunnen zijn. Dat Kanye nogal vreemde beslissingen neemt, die ik of anderen moeilijk lijken te kunnen bijsturen, is dit in dit licht het onhandelbare kantje van hem dat hem het potentieel geeft om niet gewoon goed, maar brilliant te zijn in wat hij doet. Het is de uitroep van daarnet die ik bedoel als ik het heb over het theoretisch kantje van zijn muziek. Buiten het feit dat het voor mijzelf wel heel goed uitkomt dat ik zijn muziek toevallig gewoon echt heel goed vind, is hetgeen hij probeert in zijn werk, dat uit te leggen valt in woorden, vaak voor mij al genoeg om te zeggen: geniaal! De dingen die hij wíl doen, zijn vind ik al opvallend, en ze klinken dan ook nog eens opvallend goed en nieuw.